Hormon tyreotropowy, zwany w skrócie TSH to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową i regulujący pracę tarczycy wydzielającej hormony mające wpływ na przebieg wielu procesów w organizmie człowieka. Chcąc pobudzić działanie tarczycy przysadka produkuje więcej hormonu TSH, kiedy potrzebne jest obniżenie aktywności tarczycy stężenie poziomu TSH spada. Dlatego poziom TSH we krwi jest podstawowym czynnikiem informującym nas o stanie tarczycy.
Norma stężenia TSH we krwi wynosi pomiędzy 0,27 a 4,2 mU/l, przy czym osoby młode powinny się mieścić raczej w dolnej granicy. Norma może się nieco różnić w zależności od sposobu badania w laboratorium i z reguły jest podana razem z wynikami. Przysadka jest bardzo czułym organem więc wyniki stężenia TSH dają bardzo dokładny obraz pracy tarczycy. Poziom TSH poinformuje nas o nieprawidłowościach nawet jeśli poziom hormonów FT3 i FT4 wydzielanych przez tarczycę mieści się jeszcze w normie. Leczeniem chorób tarczycy zajmują się endokrynolodzy.
Obniżony poziom TSH świadczy o nadczynności tarczycy i powoduje wystąpienie wielu objawów począwszy od nadwrażliwości na ciepło i nadmiernej potliwości. Nadczynność tarczycy powoduje też przyspieszoną przemianę materii i szybkim spadkiem wagi pomimo iż chory nie odmawia sobie jedzenie. Kolejne oznaki nadczynności tarczycy to drżenie rąk, kołatanie serca i nerwowość oraz błyszczenie się skóry. Nie zawsze obserwuje się u chorego wystąpienie wszystkich objawów, najczęściej pojawiają się tylko niektóre z nich. W leczeniu nadczynności tarczycy zastosowanie mają leki sterydowe, czasem konieczne jest wycięcie części tarczycy.
Podwyższone TSH świadczy o niedoczynności tarczycy. Oznaki niedoczynności tarczycy są z reguły bardzo uciążliwe dla chorego. Niedoczynność tarczycy objawia się zwolnioną przemianą materii, a w konsekwencji szybkim przybieraniem na wadze. Skóra jest ciągle przesuszona i swędząca nawet mimo właściwej pielęgnacji. Niedoczynność tarczycy powoduje także zatrzymywanie wody w organizmie co łączy się z występowaniem obrzęków stóp, dłoni i twarzy. Chorzy najbardziej narzekają jednak na trudności z koncentracją i nadmierną ospałość znacząco utrudniającą codzienne funkcjonowanie. Niedoczynność tarczycy ma poważne konsekwencje dla młodych kobiet, utrudniając zajście w ciążę. Może być przyczyną poronienia dlatego ważne jest monitorowanie stanu tarczycy w okresie ciąży. Leczenie niedoczynności tarczycy jest dożywotnie ale nieskomplikowane. Chory musi przyjmować codzienną dawkę syntetycznego hormonu tarczycy i pozostawać pod kontrolą endokrynologa.