Rodzaje niedoczynności tarczycy
Pierwotna niedoczynność tarczycy, spowodowana jest uszkodzeniem gruczołu tarczowego w wyniku:
- zapalenia tarczycy – choroba Hashimoto (przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy), zapalenie podostre, zapalenie poporodowe, zapalenie ciche, bezbolesne, schorzenia te powstają na podłożu autoimmunologicznym;
- wycięcia tarczycy – całkowitego lub częściowego, które przebiega z procesem autoimmunologicznym, uszkadzającym pozostawiony miąższ. Komórki odpornościowe organizmu zaczynają atakować pozostałe po operacji fragmenty gruczołu;
- leczenia izotopem jodu 131I – jest to metoda leczenia m.in. nadczynności tarczycy, jod radioaktywny podaje się pacjentowi w kapsułkach, nie stosuje się w tym przypadku naświetlań, ale skutkiem ubocznym terapii może być wystąpienie niedoczynności organu. Zazwyczaj jest to efekt późny, występujący jednak u 80% osób leczonych tą metodą;
- napromieniowania – leczenie radioterapią w przebiegu chłoniaka lub nowotworu sutka, przebiega z naświetlaniem okolic szyi lub piersi. Działanie pierwiastków radioaktywnych może prowadzić po kilku latach do rozwoju niedoczynności tarczycy;
- nadmiernego spożywania jodków – jodki w dużych stężeniach hamują działanie innych hormonów. Hormony te umożliwiają jodkom zmianę stanu utlenowania, dzięki czemu związki te następnie wbudowują się w tyrozynę;
- znacznego niedoboru jodu w środowisku;
- wrodzonej niedoczynności tarczycy u dzieci urodzonych przez matki, które podczas ciąży cierpiały na niewyrównaną niedoczynność tarczycy – są to właśnie owe przypadki kretynizmu endemicznego, spowodowanego ciężkim niedoborem jodu;
- przedawkowania leków przeciwtarczycowych – leki te mogą powodować przejściową, odwracalną niedoczynność tarczycy, która ustępuje po zakończeniu farmakoterapii.
Wtórna niedoczynność tarczycy występuje rzadko, jako choroba izolowana. Zwykle jest to schorzenie współwystępujące w zespołach niedoczynności przysadki w skutek niedoboru hormonu tyreotropowego.
Trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy spowodowana jest najczęściej przez guzy podwzgórza, sarkoidozę oraz stany prowadzące do przerwania ciągłości szypuły przysadki, wynika z niedostatku tyreoliberyny (TRH).